Ερμηνεία του 3ου άθλου

ellinikos-chrysos-ta-chrysa-mila-ton-esperidon-01Η ερμηνεία του Μύθου

Τα Σύμβολα, ο Ευρυσθέας έχοντας παρακολουθήσει τον Ηρακλή  ν’ αποκτά νοητικό έλεγχο και έπειτα να καβαλικεύει τον ταύρο της επιθυμίας στο Ναό της Ψυχής, του επιβάλλει τώρα το έργο να φέρει τα χρυσά μήλα από τον Κήπο των Εσπερίδων. Το μήλο χρησιμοποιήθηκε πολύ στη μυθολογία και συμβολική. Όπως γνωρίζουμε, στον Κήπο της Εδέμ ο όφις έδωσε το μήλο στην Εύα. Με την προσφορά του μήλου και αποδοχή του ήλθε η γνώση του καλού και του κακού. Είναι ένας συμβολικός τρόπος να μας πουν την ιστορία της εμφάνισης του νου και πώς άρχισε να λειτουργεί στο πρωτόγονο αυτό πλάσμα που δεν ήταν ούτε ζώο ούτε απόλυτα άνθρωπος. Με την έλευση του νου ήλθε επίσης η γνώση της δυαδικότητας, έλξης των ζευγών των αντιθέτων, φύσης της ψυχής που είναι το καλό και φύσης της μορφής που είναι το κακό αν συγκρατεί και παρεμποδίζει την ψυχή την από την πλήρη έκφραση. Δεν είναι η μορφή κακό αυτό καθαυτό.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στον Κήπο της Εδέμ δόθηκε ένα μόνο μήλο στο ανθρώπινο ον, το σύμβολο της χωριστικότητας, μόνωσης. Ο Ηρακλής έπρεπε να ψάξει τα χρυσά μήλα σ’ έναν άλλο Κήπο και στον Κήπο των Εσπερίδων τα μήλα ήταν το σύμβολο της πολλαπλότητας, της σύνθεσης και των πολλών που τρέφονται από το μοναδικό Δένδρο της Ζωής. Στον Ηρακλή ειπώθηκαν μόνο τρία πράγματα: ότι υπήρχε ένας Κήπος που είχε ένα Δένδρο όπου αναπτύσσονταν τα Χρυσά Μήλα, το Δένδρο φρουρούσε ο Όφις με τα εκατό κεφάλια όταν θα το έβρισκε, θα συναντούσε εκεί τρεις ωραίες παρθένες. Αλλά δεν του είπαν ούτε προς ποια κατεύθυνση ήταν ο Κήπος, ούτε πώς θα τον έβρισκε.

Αυτή τη φορά δεν περιορίστηκε στις άγριες χώρες τις οποίες λυμαίνονταν οι ανθρωποφάγες φοράδες, στο μικρό νησί της Κρήτης. Έπρεπε να ψάξει όλο τον πλανήτη και πήγαινε από το Βορρά στο Νότο και από την Ανατολή στη Δύση, μέχρι να συναντήσει επιτέλους το Νηρέα που κατείχε όλη τη σοφία σ’ όλες τις μορφές του λόγου. Σε μερικούς κλασσικούς ονομάζεται “ο αρχαίος της θάλασσας”. Δεν ήταν μόνο σοφός, αλλά και πολύ άπιαστος παίρνοντας πολλές μορφές και αρνούμενος πάντα να δώσει στον Ηρακλή μια ευθεία απάντηση. Τελικά έδωσε κάποια νύξη ως προς την κατεύθυνση στην οποία έπρεπε να αναζητήσει τα Μήλα, στέλνοντάς τον στο δρόμο του μόνο και κάπως αποθαρρυμένο, με μόνο μια αόριστη ιδέα για το τι έπρεπε να κάνει και πού έπρεπε να πάει.

Το μόνο που γνώριζε ήταν ότι έπρεπε να στραφεί στο Νότο ένα σύμβολο επιστροφής στον Κόσμο, τον αντίθετο πόλο του Πνεύματος. Μόλις το έκανε συνάντησε τον όφι με το οποίο έπρεπε να παλέψει. Είναι γνωστό από τη Μυθολογία, ότι ο γίγαντας Ανταίος, ήταν υιός του Ποσειδώνα, του θεού των Υδάτων και της Γαίας, της γης. Γι’ αυτό όταν έρχονταν σε επαφή με τη γη, τη μητέρα του γινόταν ανίκητος. Στην αναζήτησή του για τα Χρυσά Μήλα στο φυσικό πεδίο, ο Ηρακλής έπρεπε να νικήσει, όπως κάνουν όλοι οι μαθητές, τη θυμαπάτη και τη πλάνη. Γιατί κατά την προώθηση της πνευματικής έφεσης ο μαθητής είναι πολύ επιρρεπής στο να καταληφθεί από τον αστρικό και τον κατώτερο ψυχισμό στη μια ή την άλλη μορφή. Καθώς ο Ηρακλής πάλευε με τον όφι, κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να τον νικήσει μέχρι που ανακάλυψε ότι ήταν ανίκητος μόνο όσο βρισκόταν σ’ επαφή με τη γη. Μόλις ο Ηρακλής σήκωσε τον όφι (Ανταίο) ψηλά στον αέρα, έγινε εντελώς αδύναμος και ανίκανος να τον νικήσει. Οι Δίδυμοι είναι ένα ζωδιακό σημείο του Αέρα, μεταβλητό ή κοινό σημείο.

Η θυμική αυταπάτη αλλάζει συνεχώς, παίρνοντας πότε τη μια μορφή και πότε την άλλη. Αφορά στην εμφάνιση και όχι στην πραγματικότητα και η γη αντιπροσωπεύει τις φαινομενικότητες. Αφού νίκησε το φίδι που εμπόδιζε το δρόμο του, ο Ηρακλής προχώρησε στην έρευνά του. Η επόμενη συνάντησή του ήταν και πάλι μια άλλη μορφή θυμικής αυταπάτης. Ο Βούσιρις ήταν γιός του Ποσειδώνα, Θεού των Υδάτων, αλλά η μητέρα του ήταν μια απλή θνητή, ήταν εύγλωττος και συναρπαστικός σ’ ό,τι έλεγε, ισχυριζόταν ότι ήταν μεγάλος δάσκαλος, σπουδαίος, κάνοντας τον Ηρακλή να πιστεύει ότι θα τον οδηγούσε στο φως και αυτός ήταν ο θεματοφύλακας της αλήθειας. Ο Ηρακλής εξαπατήθηκε τελείως, υποτάχθηκε σιγά-σιγά στη δύναμη και γοητεία του Βούσιρι, υποχώρησε σιγά-σιγά η θέλησή του και ο νους του και δέχθηκε αυτόν σαν δάσκαλο και οδηγό. Τελικά όταν ο Βούσιρις έθεσε τον Ηρακλή ολοκληρωτικά υπό τον έλεγχό του, τον έδεσε στο βωμό της θυσίας και τον ανάγκασε να ξεχάσει το Νηρέα. Ο μύθος λέγει ότι τελικά ο Ηρακλής απελευθερώθηκε και ξανάρχισε την έρευνά του, αφού έδεσε τον Βούσιρι στο βωμό που ο ίδιος ήταν δεμένος.

Βλέπουμε πάλι αποθάρρυνση, καθυστέρηση, αποτυχία και δόλο να χαρακτηρίζουν αυτό το μέρος της δοκιμασίας. Ψάχνοντας εδώ κι εκεί, βρήκε τον Προμηθέα δεμένο σ’ ένα βράχο με τους γύπες να ξεσκίζουν το συκώτι του. Η θέα του πόνου του Προμηθέα ήταν κάτι που ο Ηρακλής δεν μπορούσε να υποφέρει και εγκατέλειψε την αναζήτησή του για να απελευθερώσει τον Προμηθέα και του δώσει τη δυνατότητα να διώξει τους γύπες. Φτάνουμε τώρα στο κρίσιμο σημείο του άθλου, σε αυτό που αποτελεί την πραγματική δοκιμασία. Ο Ηρακλής βρίσκει τον Άτλαντα να σηκώνει το φορτίο του κόσμου στους ώμους του και κλονίζεται κάτω από το βάρος του έργου που είχε αναλάβει, συγκλονίζεται τόσο από το τεράστιο εγχείρημα του Άτλαντα και επηρεάζεται τόσο από τα δεινά του καθώς σηκώνει το βάρος του κόσμου, ώστε εγκαταλείπει την έρευνά του για τα Χρυσά Μήλα ξεχνά κάθε τι που είχε επιβάλει στον εαυτό του να κάνει και παίρνει με οίκτο το φορτίο από τους ώμους του Άτλαντα και το σηκώνει ο ίδιος.

Τότε, λέγεται, στο θαυμάσιο τέλος του μύθου ότι ο Άτλας, απαλλαγμένος από το φορτίο του πηγαίνει στον Κήπο των Εσπερίδων, αποσπά τα Χρυσά Μήλα χωρίς εμπόδια από το φίδι με τα εκατό κεφάλια και με την πρόθυμη βοήθεια των τριών όμορφων παρθένων, φέρνει τα Μήλα στον Ηρακλή που κι αυτός στέκει πλέον ελεύθερος παρά τα εμπόδια, τις δυσχέρειες και τις παρεκκλίσεις, λόγω της θυμικής αυταπάτης και πλάνης. Οι αποτυχίες στη διαδρομή του χρόνου, τον έκαναν να φτάσει στη Σοφία και ο Ηρακλής δε δέχεται τα Χρυσά Μήλα. Σημειώστε ότι το αντίθετο ή καταληκτικό ζωδιακό σημείο των Διδύμων είναι εκείνο του Τοξότη που σημαδεύει κατευθείαν και απρόσκοπτα πετυχαίνει τον στόχο και φτάνει στον τελικό σκοπό. Ούτε παρεκκλίσεις, ούτε αποτυχία! Μόνο μια σταθερή πορεία.

από το βιβλίο "ΟΙ ΑΘΛΟΙ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ", Αλίκη Μπέυλη, εκδόσεις Κέδρος